At Yarışları Sporu Nedir? Teknikleri Ve Kuralları Hakkında Bilgi
Yarış genellikle farklı mesafelerden oluşan altı koşudan oluşur. Yazları tüm karşılaşmalar engelsizken, kış aylarında bazı ülkelerde engel atlamalı yarışlar da gerçekleşir. Atlar yarışmak üzere eğitilirken yaşları ve deneyimleri göz önünde bulundurulur; genellikle genç atlar daha kısa mesafeleri koşarlar ve daha az yük taşırlar. Jokeyler ufak tefek, hafif ve son derece rekabetçidirler. özellikle engelli yarış jokeylerinde sakatlanmalara sık rastlanır. İzleyiciye yönelik bu spora duyulan ilgi son derece yüksektir. Klasik yarışlar milyonlar tarafından izlenir ve sonuçlar üzerine bahisler oynanır. At yarışları çoğunlukla engelsiz, engelli ve atlamalı olarak koşulur. Sienna’da koşulan Palio at yarışları senede iki kez tekrarlanır. Safkan atlar üç damızlık soyundan gelir. Byerley Türk (1689), Darley Arabian (1704), Godolphin Arabian (1730). En ünlü engelli yarış her yıl nisan ayında İngiltere Aintree’de koşulan Grand National’dır.
Engelsiz Yarış Parkurları
İki
tür engelsiz yarış parkuru vardır. Çim koşu parkurları
engebeli doğal arazi üzerine kurulur; biçim ve boyut bakımından
birbirlerinden oldukça farklılardır. Bazıları saat yönünde,
bazıları ise saat yönünün aksine işler ve birçoğunun, beş
tane 201 mlik yarışı birarada düzenlemeye yetecek kadar uzun
düzlükleri vardır. Tüm kum pistler el yapımı ve düzdür ve
birçok ülkede sadece saat yönünün tersine iş görürler.
Ahırların taşınabilir olması, yarış günlerinde uygun
mesafelerdeki yerlere kurulabilmelerini sağlar. Varış direği
sabittir ve genellikle de kapalı tribünün önünde yer alır.
Varış direklerinin çoğunun üstünde bulunan kamera, çizgiyi ilk
geçen atı görüntüler ve çekilen resim kazanan atın
belirlenmesinde önemli rol oynar.
Engelli Yarış Parkurları
Engelli
at yarışları genellikle İngiltere, İrlanda ve Fransa’da
gerçekleştirilir. Yarış, çimenlerin üstündeki esnek ve alçak
çalı çitlerden ya da engeller-den oluşur. Kullanılan iki parkur
çoğu zaman yanyanadır, Yarış parkura bağlı olarak saat yönünde
ya da saat yönünün aksine koşulur ve bazı parkurlar hem atlama
hem de düz koşu düzenine sahiptir. Engelli yarışın
eşdeğerindeki amatör parkura, “kırda yapılan at koşusu” adı
verilir. Bu parkurlar genellikle çiftliklerde bulunur ve yılda bir
ya da iki kez kullanılırlar. ABDnin de içinde bulunduğu bazı
ülkelerde yarışlar atlamalı olarak koşulur. Çitler genellikle,
doğal çalılılar ve keresteden yapılmış engelleri de içeren
bir çeşitliliğe sahiptir.
Jokey Giysileri
Tüm
jokeyler kırbaç taşır ve birçoğu gözlerini korumak için
binici gözlüğü takar. Hepsi temelde aynı kıyafeti giyerler,
fakat giysilerin renkleri bindikleri atın sahibine bağlıdır.
At Yarışının Kuralları
Tek
bir yarışta bile büyük meblağlar kazanmak ve kaybetmek mümkün
olduğu için sahtekarlığı engellemek adına bir çok kural ve
denetim uygulanmaktadır. Örneğin hiçbir yarış vaktinden önce
başlayamaz ve kazanan atlar doping testlerine tabi tutulur. Ayrıca
kazanması beklenirken kötü koşan atlar da dopinge karşı test
edilirler. Zaman zaman da antrenör ve jokeyler iyi koşması
beklenen bir atın kötü performansını yetkililere açıklamak
zorunda kalabilirler. Atların kamçılanması hep tartışmalı bir
konudur. Aşırı kamçı kullanımı cezayı beraberinde getirir. Bu
konuda suçlu bulunan jokeyler günlerce uzaklaştırılabilir.
Yaş
Ve Yarışlar : Safkan
atlar, hangi ayda doğdukları göz önünde bulundurulmaksızın her
ocak ayının ilk gününde bir yaş daha almış kabul edilirler.
Engelsiz yarışlarda koşan atlar iki yaşından itibaren bir km’ye
yakın mesafeleri koşabilirler ama engelli yarış kariyeri için
asgari dört yaşa ihtiyaç vardır. Bazı engelsiz yarışlar sadece
dişi taylarla bazıları da sadece taylarla sınırlandırılmıştır,
Bakir yarışlarsa daha önce hiç yarış kazanmamış atlar
içindir.
Yarış Teknikleri
Bir
atı yarıştırmanın anahtarı, onu yarışın başlangıcında
sakinleştirmekte yatar; böylece enerjisini boşa harcamaz ve en iyi
nasıl koştukları anlaşılabilir. Bazıları hep önde koşar,
bazılarıysa kendilerini sonradan ortaya koyar. Üstelik bir atı
sonraya saklamak, yarışı bütün rakiplerinin önünde
tamamlayabilmesi gibi yeterince iyi bir sonuç doğurabilir.
Galop
: Tüm
yarışlar bir galopta koşulur. Özellikle uzun mesafe yarışların
başlangıçta hafif tempoda ilerleyebilir. Hız, son 1500 metre
koşulurken belirgin şekilde artar. Son 200 metreye girildiğindeyse
atlar, jokeylerinin elleri, topukları ve kamçılarından aldıkları
teşvikle dört nala koşar.
Jokey
Ve At Uyum İçinde : Bir
yarış sırasında, jokeyler atın üzerine doğru eğilir,
bacakları sabittir fakat kolları koşan atın başına uyum
sağlacak şekilde hafifçe hareket eder.
Atlama
: Hızla
koşmak zorunda olmanın yanısıra, atlayış yapan yarış atları
bir çok engel ve çiti hızla ve düşmeden aşmak zorundadır.
Engellerin üstünden başarıyla atlamış olsalar bile, kendi
yolları üstünde düşen bir ata takılma riskleri vardır.
Kazanma Yolları
En
iyi yarış atları iyi bir takım çalışmasının ürünüdür.
Yarış günü atlar en iyi performanslarını sergileyebilmelidir ve
bu antrenörün sorumluluğundadır. Antrenör herhangi bir sakatlığa
yol açmadan atın formda ve yarışa hazır olmasını sağlamalıdır.
Bir yarış atının çalışma biçimi ve miktarı, yarışta
koşacağı mesafeye ve yarışın gerçekleşeceği mevsime
bağlıdır. Her atın, bakımından sorumlu bir seyisi vardır.
Atların kaslarını hazırlar, rahat ve mutlu olmalarını
sağlarlar. Atın yemeğini yememesi gibi en ufak bir şey ters
gittiği zaman seyisin görevi bu terslikten antrenörü haberdar
etmektir. Eğer her şey planlandığı gibi giderse, at yarışa
hazır demektir.
İlerleme
Hızı : Bazı
atlar sert zeminde, yumuşak zemine göre daha iyi koşar; bu nedenle
bir atı koşturmaya karar verirken ‘ilerleme hızını göz önünde
bulundurmak önemlidir. Antrenörler, atları genellikle farklı
parkurlardaki yarışlara sokar ya da aynı karşılaşmayı farklı
günlerde koşmalarını sağlarlar. Böylece atı en iyi uyum
sağladığı yerde koşturmak mümkün olur. Ayrıca bu bir yarışın
iptali durumunda antrenöre de kolaylık Sağlar.
Jokeyler
: Jokey
yarış sırasında atı idare eden ve zamanı geldiğinde atın
kazanma şansının en yüksek noktada olmasını sağlayan deneyimli
bir binicidir. Kalıcı jokeyler at sahipleri tarafından tüm
atlarına binmeleri için tutulur. Diğer jokeyler ajanslar
aracılığıyla çeşitli antrenörler ya da at sahipleri tarafından
tutulurlar. Tek sezonda en çok kazanan ata binmiş olan jokey o
sezonun şampiyonu ilan edilir.
Ağırlıklar
: Bazı
engelsiz koşularda tüm atlar en az 50 kg taşır ama engelli
yarışlarda taşınan ağırlık 53 kg ile 64 kg arasında değişir.
Atlamalı yarışlarda koşan atlar 53 kg, ağırlığa en dayanıklı
atlarsa 80 kg taşıyabilirler. Birçok profesyonel jokey erkektir
fakat az sayıda da olsa lisanslı kadın jokey de vardır.
Yarış Taktikleri
At
yarışları taktiğe dayalıdır ama, başarı son ayakta yorgun
düşen atlar arasından fırsatı yakalayabilmeye de bağlıdır.
Önemli yarışlarda taktikler daha da değer kazanır. Örneğin
antrenör bir atı diğer favori atın koşu hızını belirlemek
için yarışa sokabilir. Zaman zaman antrenörler jokeylere yarış
sırasında kullanılmak üzere açık ve kesin talimatlar verirler.
Diğer jokeylerse yarış ilerledikçe ne yapmaları gerektiğine
kendileri karar vermek zorundadır.
Hızı
Ayarlamak : Yarışı
önde götüren at aynı zamanda hızı ayarlayan attır. Bu atların
üzerindeki jokeyler, atlarının gerekenden daha hızlı
koşmadıklarından ya da çok geride kalarak kazanma şanslarını
kaybetmediklerinden emin olmak zorundadırlar.
İyi
Bir Çıkış : Koşuya
iyi bir çıkışta başlamak, özellikle virajlı kısa yarışlarda
çok önemlidir. Süratle ilerlemek, jokeye iç kısımdaki engelleri
aşma ve rakiplerine engel olmadan yarışı bitirme şansı
kazandırır.
Kırbaçları
Kullanmak : Kırbaç
kullanımı, tıpkı al yarışının kendisi gibi ülkeden ülkeye
değişiklik gösterir ve kırbaçın boyu ve ağırlığına ilişkin
katı kurallar vardır. Bir atın yarış sırasında
kırbaçlanmasının hızı arttırıp arttırmayacağı çok
tartışılan bir konudur. Ancak, yarışın son aşamasında kırbaçı
ata “göstermek”; herhangi bir temas olmadan yalnızca ileri geri
hareketlerle kamçının varlığını ata hatırlatmak bile yorulan
atın hızlanmasını sağlayabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder